Ulga termomodernizacyjna 2025 - nowe przepisy i katalog

Ulga termomodernizacyjna przechodzi istotne zmiany od 2025 roku, które wpłyną na możliwości odliczenia wydatków na prace związane z poprawą efektywności energetycznej budynków mieszkalnych. Nowe regulacje wprowadzają zarówno rozszerzenia katalogu kwalifikowanych wydatków, jak i ograniczenia dotyczące niektórych technologii grzewczych. Podatnicy planujący inwestycje termomodernizacyjne muszą dokładnie zapoznać się z nowymi przepisami, aby skutecznie wykorzystać dostępne korzyści podatkowe.

Podstawowe zasady ulgi termomodernizacyjnej

Ulga termomodernizacyjna stanowi instrument podatkowy umożliwiający obniżenie rocznego podatku dochodowego od osób fizycznych poprzez odliczenie wydatków przeznaczonych na prace termomodernizacyjne. Korzystać z niej mogą wyłącznie właściciele lub współwłaściciele domów jednorodzinnych o charakterze mieszkaniowym, które zostały oddane do użytkowania.

Zgodnie z definicją zawartą w Prawie budowlanym, budynkiem jednorodzinnym o charakterze mieszkalnym jest budynek wolno stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość. W takim budynku dopuszcza się wydzielenie maksymalnie dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30 procent powierzchni całkowitej budynku.

Mechanizm rozliczania ulgi przewiduje możliwość przenoszenia niewykorzystanej części odliczenia na kolejne lata. Jeżeli kwota odliczenia przewyższa dochód podatnika w danym roku, pozostałą część można odliczyć w kolejnych latach, jednak nie dłużej niż przez 6 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek.

Istotnym ograniczeniem jest fakt, że ulga termomodernizacyjna nie podlega odliczeniu od dochodu wolnego od podatku. Oznacza to, że jeżeli po zastosowaniu ulgi dochód podatnika spadnie poniżej kwoty wolnej od podatku wynoszącej 30 000 złotych, ta część ulgi zostaje bezpowrotnie utracona.

Warunki korzystania z ulgi termomodernizacyjnej

Podatnik zamierzający skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej musi spełnić szereg warunków formalnych i merytorycznych. Podstawowym wymogiem jest posiadanie statusu właściciela lub współwłaściciela domu jednorodzinnego o charakterze mieszkaniowym. Wydatki na termomodernizację podlegają odliczeniu dopiero w zeznaniu rocznym składanym za rok, w którym zostały poniesione.

Ulga może być odliczona od dochodu podlegającego opodatkowaniu w przypadku stosowania skali podatkowej albo podatku liniowego w zeznaniach rocznych PIT-37, PIT-36 oraz PIT-36L. Podatnicy rozliczający się na podstawie ryczałtu ewidencjonowanego mogą odliczyć wydatki od przychodu w zeznaniu PIT-28. We wszystkich przypadkach konieczne jest dołączenie załącznika PIT/O.

Kluczowym aspektem jest określenie momentu poniesienia wydatku, którym dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych jest data wystawienia faktury. Wszystkie wydatki muszą być udokumentowane fakturami wystawionymi przez sprzedawcę będącego czynnym podatnikiem VAT, czyli niekorzystającego ze zwolnienia z VAT.

1. Przygotuj dokumentację dotyczącą planowanych prac termomodernizacyjnych
2. Wybierz wykonawców będących czynnymi podatnikami VAT
3. Sprawdź zgodność planowanych wydatków z obowiązującym katalogiem
4. Realizuj prace zgodnie z harmonogramem zapewniającym ukończenie w terminie 3 lat
5. Gromadź faktury dokumentujące poniesione wydatki
6. Wprowadź odliczenia w zeznaniu rocznym za odpowiedni rok podatkowy

Dokumentowanie wydatków i ograniczenia

Podatnik rozliczający wydatki na termomodernizację uwzględnia kwotę brutto z faktury, chyba że odliczył z niej podatek VAT w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Istotnym ograniczeniem jest niemożność odliczenia od dochodu wydatków już zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów w ramach działalności gospodarczej.

Szczególne regulacje dotyczą sytuacji otrzymania dofinansowania ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. W takich przypadkach podatnik może odliczyć wyłącznie różnicę między poniesionymi wydatkami a otrzymanym dofinansowaniem.

Dodatkowym obowiązkiem jest doliczenie do dochodu kwoty wcześniej odliczonych wydatków w przypadku otrzymania ich zwrotu po upływie roku, w którym dokonano odliczenia. Doliczenie następuje za rok podatkowy, w którym podatnik otrzymał zwrot wydatków.

Rozliczenia małżeńskie w uldze termomodernizacyjnej

Szczególne regulacje dotyczą małżonków będących współwłaścicielami domu jednorodzinnego. W przypadku rozdzielności majątkowej każdy z małżonków może dokonać odliczenia ulgi do pełnej kwoty limitu 53 000 złotych, który przypada indywidualnie na każdego z małżonków.

Przy wspólności majątkowej małżonkowie mają większą elastyczność w rozliczaniu wydatków. Mogą odliczyć po połowie dokonanych wydatków, zgodnie z kwotą wydatków przypadających na każdego z nich, lub przez jednego z małżonków w dowolnej proporcji. Niezależnie od wybranego sposobu podziału, limit 53 000 złotych przypada na każdego z małżonków osobno.

Małżeństwo będące współwłaścicielami domu jednorodzinnego poniosło wydatki na termomodernizację w wysokości 80 000 złotych. Przy wspólności majątkowej mogą zdecydować o odliczeniu po 40 000 złotych każdy, lub jeden z małżonków może odliczyć 53 000 złotych, a drugi 27 000 złotych, wykorzystując w pełni dostępne limity.

Istotne zmiany w katalogu wydatków od 2025 roku

Najważniejszą zmianą wprowadzoną od 1 stycznia 2025 roku jest modyfikacja katalogu wydatków kwalifikowanych do odliczenia w ramach ulgi termomodernizacyjnej. Zmiany zostały wprowadzone Rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Technologii z 19 grudnia 2024 roku i będą po raz pierwszy stosowane przez podatników w zeznaniach rocznych składanych za 2025 rok w 2026 roku.

Najbardziej znaczącą zmianą jest wyłączenie z katalogu wydatków kwalifikowanych kotłów gazowych kondensacyjnych oraz kotłów olejowych kondensacyjnych wraz z ich montażem. Oznacza to, że od 2025 roku wydatki na zakup i instalację tych urządzeń grzewczych nie będą mogły być odliczone w ramach ulgi termomodernizacyjnej.

Jednocześnie wprowadzono rozszerzenia katalogu, które zwiększają możliwości wykorzystania ulgi. Do materiałów budowlanych wykorzystywanych do docieplenia dodano dachy, rozszerzając zakres prac objętych ulgą. Węzeł cieplny został uzupełniony o układ automatycznej regulacji pogodowej, co podkreśla nacisk na nowoczesne systemy zarządzania energią.

Istotne zmiany dotyczą również technologii odnawialnych źródeł energii. Pompy ciepła, kolektory słoneczne oraz ogniwa fotowoltaiczne zostały uzupełnione o infrastrukturę niezbędną do funkcjonowania, co pozwala na odliczenie szerszego zakresu wydatków związanych z instalacją tych systemów.

Nowe elementy w katalogu materiałów i urządzeń

Katalog materiałów budowlanych i urządzeń kwalifikowanych do odliczenia został wzbogacony o nowe pozycje, które odzwierciedlają rozwój technologii energooszczędnych. Wprowadzono magazyny energii oraz magazyny ciepła wraz z infrastrukturą niezbędną do ich funkcjonowania, co umożliwia podatnikom odliczenie wydatków na nowoczesne systemy magazynowania energii.

Nowym elementem jest również system zarządzania energią, który pozwala na optymalizację zużycia energii w budynku mieszkalnym. To rozwiązanie technologiczne zyskuje na znaczeniu w kontekście rosnącej popularności instalacji fotowoltaicznych i innych odnawialnych źródeł energii.

W zakresie stolarki zewnętrznej dodano drzwi zewnętrzne do katalogu elementów kwalifikowanych, rozszerzając możliwości wymiany elementów wpływających na izolacyjność budynku. Przyłącze do sieci gazowej zostało ograniczone do sieci gazowej wykorzystującej jako źródło energii biogaz lub biometan, co podkreśla proekologiczny kierunek zmian.

• Materiały do docieplenia dachów jako nowy element katalogu
• Układy automatycznej regulacji pogodowej dla węzłów cieplnych
• Infrastruktura niezbędna do funkcjonowania pomp ciepła
• Infrastruktura niezbędna do funkcjonowania kolektorów słonecznych
• Infrastruktura niezbędna do funkcjonowania ogniw fotowoltaicznych
• Magazyny energii i magazyny ciepła z infrastrukturą
• Systemy zarządzania energią
• Drzwi zewnętrzne w katalogu stolarki kwalifikowanej

Zmiany w katalogu usług termomodernizacyjnych

Katalog usług podlegających odliczeniu również uległ znaczącym modyfikacjom. Usługi docieplenia zostały rozszerzone o docieplenie dachów, co koresponduje ze zmianami w katalogu materiałów budowlanych. Montaż węzła cieplnego został uzupełniony o układ automatycznej regulacji pogodowej, podkreślając znaczenie automatyzacji w systemach grzewczych.

Istotną zmianą jest wyłączenie z katalogu usług montażu kotłów gazowych kondensacyjnych oraz kotłów olejowych kondensacyjnych. Podatnicy planujący instalację tych urządzeń od 2025 roku nie będą mogli odliczyć kosztów ich montażu w ramach ulgi termomodernizacyjnej.

Rozszerzeniu uległy usługi związane z technologiami odnawialnymi. Montaż pompy ciepła, kolektora słonecznego oraz instalacji fotowoltaicznej został uzupełniony o infrastrukturę niezbędną do funkcjonowania tych systemów. Dodano również montaż magazynów energii lub magazynów ciepła oraz montaż systemów zarządzania energią.

Nową usługą w katalogu jest wykonanie przyłącza do sieci gazowej wykorzystującej jako źródło energii biogaz lub biometan, co zastąpiło oglne przyłącze do sieci gazowej. Ta zmiana odzwierciedla dążenie do promowania ekologicznych źródeł energii.

1. Sprawdź aktualny katalog wydatków obowiązujący w roku poniesienia wydatków
2. Zweryfikuj, czy planowane prace mieszczą się w katalogu kwalifikowanym
3. Wybierz wykonawców posiadających status czynnych podatników VAT
4. Dokumentuj wszystkie wydatki fakturami spełniającymi wymogi formalne
5. Monitoruj postęp prac zapewniający ukończenie w terminie 3 lat
6. Przygotuj dokumentację do rozliczenia rocznego za odpowiedni rok

Praktyczne aspekty stosowania nowych przepisów

Podatnicy planujący przedsięwzięcia termomodernizacyjne muszą uwzględnić, że nowe przepisy obowiązują od 1 stycznia 2025 roku. Oznacza to, że wydatki poniesione w 2024 roku będą rozliczane według starego katalogu w zeznaniu składanym w 2025 roku, natomiast wydatki z 2025 roku będą podlegały nowym regulacjom przy rozliczeniu w 2026 roku.

Szczególną uwagę należy zwrócić na przedsięwzięcia wieloletnie rozpoczęte przed 2025 rokiem. Jeżeli podatnik rozpoczął inwestycję w 2024 roku, planując montaż kotła gazowego kondensacyjnego w 2025 roku, musi pamiętać, że wydatki na kocioł i jego montaż poniesione od 2025 roku nie będą kwalifikowane do odliczenia.

Podatnicy powinni również zwrócić uwagę na rozszerzone możliwości odliczenia wydatków związanych z infrastrukturą towarzyszącą instalacjom odnawialnych źródeł energii. Nowe przepisy pozwalają na odliczenie szerszego zakresu kosztów związanych z przygotowaniem miejsca instalacji, podłączeniami oraz systemami sterowania.

Właściciel domu jednorodzinnego planuje kompleksową termomodernizację obejmującą docieplenie ścian i dachu, wymianę okien, instalację pompy ciepła z magazynem ciepła oraz system zarządzania energią. Dzięki zmianom od 2025 roku może odliczyć wydatki na docieplenie dachu, magazyn ciepła oraz system zarządzania energią, które wcześniej nie były objęte ulgą.

Wpływ zmian na decyzje inwestycyjne

Wprowadzone zmiany mogą znacząco wpłynąć na decyzje inwestycyjne właścicieli domów jednorodzinnych. Wyłączenie kotłów gazowych i olejowych kondensacyjnych z katalogu ulgi może skłonić podatników do wyboru alternatywnych technologii grzewczych, takich jak pompy ciepła czy kotły na biomasę.

Rozszerzenie katalogu o magazyny energii i systemy zarządzania energią może przyczynić się do popularyzacji nowoczesnych rozwiązań technologicznych zwiększających efektywność energetyczną budynków. Te inwestycje, choć często kosztowne, mogą przynieść długoterminowe oszczędności eksploatacyjne.

Istotnym aspektem jest również konieczność dostosowania harmonogramów inwestycyjnych do nowych przepisów. Podatnicy planujący wieloletnie przedsięwzięcia muszą uwzględnić, że niektóre elementy mogą stracić kwalifikowalność w trakcie realizacji projektu.

Procedury kontrolne i dokumentacja

Podatnicy korzystający z ulgi termomodernizacyjnej muszą być przygotowani na ewentualne kontrole organów podatkowych. Prawidłowa dokumentacja przedsięwzięcia termomodernizacyjnego obejmuje nie tylko faktury za materiały i usługi, ale również dokumentację projektową, pozwolenia budowlane (jeśli wymagane) oraz dokumenty potwierdzające ukończenie prac.

Szczególnie istotne jest dokumentowanie zgodności zastosowanych materiałów i urządzeń z wymaganiami technicznymi określonymi w przepisach. W przypadku kotłów na biomasę konieczne jest potwierdzenie spełnienia wymagań ekoprojektu oraz sprawdzenie, czy eksploatacja nie jest zakazana miejscowymi uchwałami antysmogowymi.

Podatnicy powinni również prowadzić ewidencję postępu prac, która pozwoli udowodnić ukończenie przedsięwzięcia w wymaganym terminie 3 lat. Dokumentacja fotograficzna poszczególnych etapów realizacji może stanowić dodatkowe zabezpieczenie w przypadku wątpliwości organów kontrolnych.

• Faktury VAT od czynnych podatników dokumentujące wszystkie wydatki
• Dokumentacja projektowa związana z pracami termomodernizacyjnymi
• Pozwolenia budowlane lub zgłoszenia robót budowlanych (jeśli wymagane)
• Certyfikaty i atesty zastosowanych materiałów i urządzeń
• Protokoły odbioru wykonanych prac i uruchomienia instalacji
• Dokumentacja fotograficzna poszczególnych etapów realizacji
• Ewidencja harmonogramu prac potwierdzająca ukończenie w terminie

Najczęstsze pytania